Inspanning of resultaatverplichting ZZP contract

Het verschil tussen een opdrachtovereenkomst en een resultaatovereenkomst zit voornamelijk in de aard van de verplichtingen van de opdrachtnemer (de persoon die de opdracht uitvoert). Beide zijn vormen van contracten die vaak door zelfstandigen (zzp’ers) worden afgesloten, maar ze leggen verschillende accenten in de verwachtingen en verantwoordelijkheden.

vanaf 1 januari 2025 actief handhaven op schijnzelfstandigheid

Ga aan de slag: maak een risicoanalyse en neem de nodige maatregelen. Heb je hierbij hulp nodig? Wij helpen je graag en geven concrete aanbevelingen zodat jij je opdracht kan blijven uitvoeren.

Wat houdt een inspanningsverplichting in?

De opdrachtovereenkomst (artikel 7:400 BW) is een algemene overeenkomst waarbij een opdrachtnemer zich verbindt om voor een opdrachtgever bepaalde diensten of werkzaamheden uit te voeren. De nadruk ligt hier op de inspanningsverplichting, oftewel de verplichting van de opdrachtnemer om zich in te spannen om de opdracht naar beste vermogen uit te voeren, maar zonder dat er een garantie is dat er daadwerkelijk een bepaald resultaat wordt behaald.

De kenmerken van inspanningsverplichting

  • Inspanningsverplichting: De opdrachtnemer moet zijn best doen om de opdracht uit te voeren, maar is niet verplicht om een bepaald resultaat te leveren.
  • Flexibiliteit in uitvoering: De opdrachtnemer heeft enige vrijheid in hoe hij de werkzaamheden uitvoert, mits hij zich aan de afgesproken taak houdt.
  • Geen resultaatgarantie: Het behalen van een specifiek resultaat is niet noodzakelijk. De opdrachtnemer is verplicht om zijn best te doen, maar kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor het uiteindelijke resultaat (bijvoorbeeld als een dienst of project niet succesvol is).
  • Toepassing: Dit wordt vaak gebruikt voor advieswerk, ontwerpwerk of het leveren van diensten waar geen harde garantie op het resultaat is.

Inspanningsverplichting voorbeeld

Stel, je huurt een consultant in om je bedrijf te adviseren over een nieuwe marketingstrategie. De consultant heeft de verplichting om goede adviezen te geven en zijn kennis in te zetten (inspanningsverplichting), maar het succes van de strategie (bijvoorbeeld meer klanten) is niet gegarandeerd. Het succes wordt immers ook bepaald door de uitvoering van de strategie.

Wat houdt een resultaatverplichting in?

Een overeenkomst met resultaatverplichting legt de nadruk op het behalen van een specifiek resultaat. De opdrachtnemer verplicht zich niet alleen om zijn best te doen, maar om een vooraf bepaald resultaat te bereiken. Als dat resultaat niet behaald wordt, kan de opdrachtgever de overeenkomst ontbinden of schadevergoeding eisen.

De kenmerken van resultaatverplichting

Resultaatverplichting: De opdrachtnemer is verplicht om een specifiek resultaat te leveren, en dit resultaat moet voldoen aan de vooraf gemaakte afspraken of verwachtingen.

Vervanging: Het draait hier niet om de inzet van de opdrachtnemer, maar om het concrete resultaat. De vrijheid van persoonlijke vervanging is hierbij groter. Als het resultaat niet wordt geleverd, kan de opdrachtgever eisen dat het alsnog wordt opgeleverd, of zelfs schadevergoeding eisen.

Risico: Het risico voor het behalen van het resultaat ligt bij de opdrachtnemer. De opdrachtgever betaalt dus vaak niet voor de moeite of inspanning, maar voor het behaalde resultaat.

Toepassing: Dit wordt vaak gebruikt in gevallen waarin een specifiek resultaat vereist is, zoals bij de oplevering van een bouwproject, een software-applicatie, of het behalen van bepaalde prestaties (bijvoorbeeld het behalen van een verkoopdoel).

Resultaatverplichting voorbeeld

Stel, je hebt als zzp’er een opdracht aangenomen om een nieuw IT systeem te implementeren. In dit geval ben je verplicht om het systeem volgens de afgesproken specificaties en binnen een bepaald tijdsbestek op te leveren (resultaat). Als het systeem niet opgeleverd wordt of niet aan de afgesproken specificaties voldoet, kan de opdrachtgever eisen dat het alsnog wordt afgebouwd of dat er compensatie komt. Je loopt hierbij dus beduidend meer risico dan bij een inspanningsverplichting.

Conclusie

Beide overeenkomsten komen in de praktijk veel voor, afhankelijk van de aard van de werkzaamheden en de afspraken die tussen opdrachtgever en opdrachtnemer worden gemaakt. Tevens is een combinatie van beide ook mogelijk. Bij een inspanningsverplichting spreekt men vaak in de praktijk over een “uurtje factuurtje”. Als zzp’er verstuur je een factuur voor het aantal gewerkte uren.

Wat je beslist moet weten

Inspanning of resultaatverplichting?

Het verschil tussen een overeenkomst met inspanningsverplichting en een resultaatverplichting zit voornamelijk in het risicodragend effect. Beide leggen verschillende accenten in de verwachtingen en verantwoordelijkheden. De keuze is afhankelijk van de aard van de werkzaamheden en de afspraken die tussen opdrachtgever en zzp’er worden gemaakt. De Belastingdienst ziet een overeenkomst met resultaatverplichting meer passend bij het beoordelen van ondernemerschap bij zzp’ers.

Wie is risicodrager?

Bij een inspanningsverplichting ligt het risico bij de opdrachtgever (geen resultaatgarantie) Dit neemt niet weg dat er wel sancties kunnen worden afgesproken indien de kwaliteit van de geleverde inspanning achter blijft.

Bij een resultaatverplichting ligt het risico bij de zzp’er (garantie op resultaat). Mede dat er sancties worden afgesproken op het resultaat, is het aan de zzp’er om vooraf zeer scherp te hebben wat precies het resultaat dient te zijn en onder welke condities het resultaat behaald kan worden. Bespreek dit duidelijk vooraf door met je opdrachtgever.

Mag ik mij bij een inspanningsverplichting laten vervangen?

Het klinkt misschien een beetje vreemd, maar wil je ook hier door de belastingdienst gezien worden als ondernemer, dient er in de overeenkomst te worden opgenomen dat jij jezelf mag laten vervangen om de opdracht door te laten gaan. Het kan altijd gebeuren dat je door omstandigheden (tijdelijk) geen uitvoering kan geven aan de opdracht. Let wel dat de opdrachtgever vaak het recht heeft om de kwaliteit van een eventuele vervanger op kwaliteit te toetsen en deze vervanging te weigeren om de continuïteit en de kwaliteit van de dienst te waarborgen.